CPU và GPU là gì? Sự khác biệt giữa CPU và GPU

16/09/2024

Khi tìm hiểu về công nghệ máy tính, chắc chắn doanh nghiệp sẽ gặp hai thuật ngữ quen thuộc: CPU và GPU. Cả hai thành phần này đều đóng vai trò quan trọng trong việc vận hành các thiết bị, từ máy tính cá nhân đến các hệ thống tầng lớn. Vậy, sự khác biệt giữa CPU và GPU là gì và khi nào nên sử dụng GPU thay vì CPU? Bài viết này của Viettel IDC sẽ giúp doanh nghiệp hiểu rõ về CPU, GPU cũng như các ứng dụng của chúng.

CPU và GPU

CPU và GPU là gì?

CPU (Central Processing Unit)

CPU, hay còn gọi là bộ xử lý trung tâm, là thành phần chính trong bất kỳ hệ thống máy tính nào. CPU đảm nhiệm việc thực thi các lệnh của chương trình, xử lý dữ liệu hoặc thực hiện các phép toán số học, logic và điều khiển cơ bản. Tóm lại, CPU hoạt động như "bộ não" của máy tính, điều hành tất cả các hoạt động và điều khiển luồng dữ liệu qua hệ thống.

CPU (Central Processing Unit)

Bên cạnh đó, một CPU thường có một hoặc nhiều lõi (cores), mỗi lõi có khả năng thực hiện một chuỗi các lệnh một cách tuần tự. Ngoài ra, các CPU hiện đại có thể có từ hai đến nhiều lõi (dual-core, quad-core, hexa-core...), cho phép thực hiện nhiều nhiệm vụ cùng lúc và tăng tốc độ xử lý.

GPU (Graphics Processing Unit)

GPU, hay bộ xử lý đồ họa, ban đầu được phát triển để xử lý các tác vụ liên quan đến đồ họa như hiển thị hình ảnh và video. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ, GPU đã trở thành một công cụ mạnh mẽ có thể xử lý các phép tính song song phức tạp trong nhiều lĩnh vực khác, bao gồm trí tuệ nhân tạo (AI), học máy (machine learning), và xử lý dữ liệu khoa học.

GPU (Graphics Processing Unit)

GPU có hàng ngàn lõi nhỏ hơn so với CPU, giúp nó thực hiện nhiều phép tính song song cùng một lúc. Do đó, GPU thường được sử dụng trong các tác vụ đòi hỏi hiệu suất cao như: học sâu (deep learning), khai thác dữ liệu (data mining) và các ứng dụng game 3D hiện đại.

Xem thêm:

- So sánh hiệu suất CPU Server với các giải pháp truyền thống

- Lựa chọn dịch vụ GPU Cloud, doanh nghiệp cần lưu ý 5 điều sau

- So sánh điểm khác biệt giữa AI Deep Learning và Machine Learning

Sự khác biệt giữa CPU và GPU là gì?

Sự phát triển của đồ họa máy tính và hoạt họa đã tạo ra các khối lượng công việc đòi hỏi khả năng tính toán cao mà CPU truyền thống không thể xử lý hiệu quả. Ví dụ, các trò chơi điện tử yêu cầu việc xử lý hình ảnh phức tạp với hàng nghìn pixel, mỗi pixel đều có thông tin riêng về màu sắc, ánh sáng và chuyển động. Việc tính toán những yếu tố này trên CPU thường gây ra vấn đề về hiệu suất.

Để giải quyết vấn đề này, các nhà sản xuất phần cứng đã phát triển GPU nhằm giảm tải cho CPU, giúp xử lý các tác vụ đòi hỏi hiệu năng cao như máy học và trí tuệ nhân tạo một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Do vậy, giữa CPU và GPU sẽ tồn tại hai yếu tố khác biệt chính:

Về chức năng

Sự khác biệt quan trọng giữa CPU và GPU nằm ở mục đích sử dụng của chúng. CPU là trung tâm điều khiển chính, chịu trách nhiệm cho tất cả các tác vụ quan trọng để đảm bảo máy chủ hoạt động đúng cách. Trong khi đó, GPU được thiết kế để hỗ trợ CPU bằng cách xử lý nhiều tác vụ đơn giản và lặp lại, đặc biệt là khi cần thực hiện chúng đồng thời.

Về thiết kế

GPU có kiến trúc xử lý song song mạnh mẽ với hàng loạt các lõi xử lý, hay còn gọi là các đơn vị tính toán số học (ALU). Các lõi này, mặc dù không mạnh bằng lõi CPU, nhưng lại có khả năng thực hiện hàng loạt chỉ thị giống nhau với tốc độ cao. Nói một cách dễ hiểu, trong khi CPU có thể chuyển đổi giữa các loại tác vụ một cách linh hoạt, GPU lại chuyên xử lý khối lượng lớn các tác vụ đồng nhất.

Điểm tương đồng giữa GPU và CPU

Mặc dù CPU và GPU khác nhau về cấu trúc và mục đích sử dụng, nhưng chúng vẫn có một số điểm tương đồng:

Lõi

Cả CPU và GPU đều có các lõi xử lý, nơi thực hiện tất cả các phép tính và hoạt động logic. Lõi có nhiệm vụ lấy các lệnh từ bộ nhớ, sau đó giải mã và thực hiện chúng thông qua các mạch logic, gọi là các chu kỳ lệnh. Ban đầu, CPU thường chỉ có một lõi, nhưng hiện nay cả CPU và GPU đều được trang bị nhiều lõi để nâng cao hiệu suất xử lý.

Bộ nhớ

Cả CPU và GPU đều sử dụng bộ nhớ tích hợp để tăng tốc độ xử lý. Trong đó, bộ nhớ đệm như L1, L2, L3 trong CPU giúp truy cập dữ liệu nhanh hơn. L1 là loại nhanh nhất và L3 là chậm nhất. Ngoài ra, một đơn vị quản lý bộ nhớ (MMU) sẽ điều phối việc di chuyển dữ liệu giữa lõi xử lý, bộ nhớ đệm và RAM, đảm bảo các tác vụ diễn ra liên tục và hiệu quả.

Bộ điều khiển

Bộ điều khiển chịu trách nhiệm đồng bộ hóa các tác vụ và điều chỉnh tần số xử lý của CPU và GPU. Cả hai loại bộ xử lý này đều có tần số càng cao thì hiệu suất càng tốt. Tuy nhiên, do sự khác biệt trong thiết kế và cấu trúc, CPU và GPU sẽ phát huy hiệu quả tối ưu trong các tình huống và khối lượng công việc khác nhau.

Khi nào nên sử dụng GPU thay vì CPU?

Việc lựa chọn giữa CPU và GPU không phải là một quyết định thay thế, tức là chọn cái này thì bỏ cái kia. CPU vẫn là thành phần thiết yếu cho mọi hệ thống máy tính bởi nó chịu trách nhiệm thực hiện các tác vụ chính và điều hành toàn bộ hoạt động của hệ thống. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, GPU được sử dụng như một bộ xử lý phụ để tăng hiệu suất của các tác vụ cụ thể. Những tác vụ này thường liên quan đến việc xử lý dữ liệu với khối lượng lớn hoặc yêu cầu khả năng tính toán song song cao.

Dưới đây là một số trường hợp doanh nghiệp nên sử dụng GPU thay vì chỉ dựa vào CPU:

Học sâu (Deep Learning)

Học sâu là một lĩnh vực trong trí tuệ nhân tạo (AI), trong đó các hệ thống máy tính được dạy để xử lý và phân tích dữ liệu theo cách mô phỏng hoạt động của não người. Các thuật toán học sâu thường được sử dụng để nhận diện mẫu phức tạp trong hình ảnh, âm thanh và dữ liệu văn bản. Trong đó, GPU lại rất thích hợp cho việc xử lý khối lượng lớn các phép tính song song, giúp tăng tốc đáng kể các tác vụ học máy (machine learning), mạng nơ-ron, và học sâu. Do đó, khi triển khai các tác vụ AI phức tạp, sử dụng GPU sẽ mang lại hiệu suất cao hơn đáng kể so với CPU.

Điện toán hiệu năng cao (High-Performance Computing - HPC)

Đối với các tác vụ đòi hỏi khả năng xử lý phức tạp và khối lượng công việc lớn như: mô phỏng khoa học, dự đoán tài chính hoặc phân tích dữ liệu lớn, GPU là lựa chọn tối ưu. Bởi những nhiệm vụ yêu cầu công suất xử lý mạnh và tính toán khối lượng lớn này sẽ được thực hiện hiệu quả hơn nhiều khi sử dụng GPU.

Phương tiện tự hành (Autonomous Vehicles)

Các hệ thống hỗ trợ lái xe nâng cao (ADAS) và phương tiện tự hành (AV) cần xử lý khối lượng dữ liệu phức tạp trong thời gian thực, bao gồm việc thu thập, ghi nhãn, phân tích dữ liệu và phát triển các thuật toán để điều hướng. Để đảm bảo hoạt động mượt mà và chính xác, hệ thống máy tính dựa trên GPU có thể thực hiện các nhiệm vụ này nhanh hơn và hiệu quả hơn, giúp các phương tiện tự hành phân tích tình huống nhanh chóng và đưa ra quyết định kịp thời.

Đối với những doanh nghiệp đang tìm kiếm một giải pháp GPU mạnh mẽ cho các tác vụ đòi hỏi khả năng tính toán cao như AI, học máy, hoặc xử lý đồ họa, dịch vụ Viettel Cloud GPU sẽ là lựa chọn hàng đầu. Viettel Cloud GPU cung cấp máy chủ ảo tích hợp một phần hoặc nhiều card GPU, giúp tăng tốc các tác vụ Máy học (Machine Learning), Chuyển mã video (Video Transcoding), Đồ hoạ mô phỏng 3D (3D Visualization). Bên cạnh đó, với hạ tầng dịch vụ vCGPU được xây dựng và vận hành tại các Trung tâm dữ liệu đạt chuẩn ANSI/TIA 942-B Rated 3 và nhiều chứng nhận tiêu chuẩn quốc tế khác như ISO 9001:2015, ISO 27001:2013, ISO 20001:2018, ISO 27017:2015, Viettel Cloud GPU sẽ giúp doanh nghiệp tận dụng tối đa sức mạnh của GPU cho các dự án của mình.

Để biết thêm thông tin chi tiết về dịch vụ, vui lòng liên hệ Viettel IDC qua:

- Hotline: 1800 8088 (miễn phí cước gọi)

- Fanpage: https://www.facebook.com/viettelidc

- Website: https://viettelidc.com.vn

Xem thêm: [Cẩm nang AI] Tìm hiểu về bộ tứ Artificial intelligence (AI), Machine Learning (ML), Deep Learning (DL) và Data Science (DS)

Tổng kết

Tóm lại, CPU và GPU đều có vai trò quan trọng trong việc xử lý dữ liệu trong hệ thống máy tính, tuy nhiên mỗi loại lại đảm nhận những nhiệm vụ khác nhau. CPU phù hợp cho các tác vụ đa nhiệm, phức tạp và yêu cầu tính toán logic cao, trong khi GPU lại vượt trội trong các ứng dụng cần xử lý khối lượng lớn dữ liệu song song, chẳng hạn như đồ họa, video và trí tuệ nhân tạo. Việc hiểu rõ sự khác biệt này sẽ giúp doanh nghiệp đưa ra lựa những chọn thiết bị phù hợp với nhu cầu công việc, đảm bảo hiệu suất tốt nhất.

 

Tin liên quan

25/01/2024

Deep Web là gì? Nguy hiểm không? Có nên truy cập?

Deep Web là một phần của website bị ẩn và không được lập chỉ mục bởi công cụ tìm kiếm thông thường, Deep Web thường được sử dụng để truy cập vào các thông tin nhạy cảm

27/08/2024

Cơ sở dữ liệu đám mây (Cloud Database): Lợi ích và cách hoạt động

Trong thời đại số, dữ liệu được xem như nguồn tài sản quý giá của doanh nghiệp. Vì vậy, việc tìm kiếm giải pháp giúp quản lý dữ liệu một cách hiệu quả và an toàn là điều vô cùng cấp thiết. Một trong những giải pháp nổi bật đang được sử dụng phổ biến hiện nay chính là Database Cloud - cơ sở dữ liệu đám mây.

22/04/2022

Virtual Desktop là gì? Vai trò và tầm quan trọng

Virtual Desktop là máy ảo cho phép người dùng tạo nhiều không gian làm việc độc lập trên cùng một thiết bị. Mỗi desktop ảo hoạt động như một máy tính riêng biệt.

08/05/2022

VM (Virtual Machine) là gì? Lợi ích và cách hoạt động

Virtual Machine là gì? Cách thức hoạt động của Virtual Machine là gì? Đây là những thắc mắc phổ biến của nhiều người khi tìm hiểu về máy ảo (Virtual Machine). Do đó, trong bài viết này, Viettel IDC sẽ giải đáp cho bạn tất cả những câu hỏi này một cách chi tiết, giúp bạn hiểu rõ hơn về máy ảo nhé!

08/01/2022

ISP là gì? Tầm quan trọng của Internet Service Provider

Trên thực tế, những câu hỏi thuộc dạng như ISP là gì? Nó có vai trò và tầm quan trọng như thế nào đối với công việc hay sinh hoạt của người dùng hiện nay? Đây đều là những câu hỏi đã và đang được khá nhiều người dùng quan tâm khi tìm hiểu về thuật ngữ ISP là gì.

06/09/2024

Mạng WAN là gì? Phân biệt mạng LAN, WAN và MAN

Mạng máy tính bao gồm nhiều loại mô hình khác nhau, đa dạng về cả quy mô lẫn chức năng. Trong đó, mạng WAN hiện là mô hình mạng phổ biến, được ứng dụng rộng rãi nhất trên phạm vi toàn cầu.

27/08/2024

HTML5 là gì? HTML5 khác gì HTML?

Trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh chóng, HTML5 đã trở thành một tiêu chuẩn mới trong thiết kế và phát triển web. Là phiên bản cải tiến của HTML, HTML5 không chỉ nâng cao trải nghiệm người dùng mà còn mang lại nhiều tính năng mới cho các nhà phát triển web.

20/08/2024

WWW là gì? Tìm hiểu về World Wide Web từ A - Z

World Wide Web (WWW) là hệ thống thông tin toàn cầu, cho phép người dùng truy cập và chia sẻ thông tin. Trong bài viết này, hãy cùng Viettel IDC tìm hiểu chi tiết www là gì, lịch sử hình thành và vai trò của World Wide Web.

07/09/2024

Top 5 Data Center lớn, uy tín tại Việt Nam

Tại Việt Nam, thị trường Data Center đang ngày càng sôi động với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp lớn nhỏ. Để lựa chọn một đơn vị cung cấp dịch vụ uy tín và chất lượng, doanh nghiệp cần có những thông tin chi tiết và đánh giá khách quan.

30/09/2024

Top 5 nhà cung cấp Cloud hàng đầu ở Việt Nam

Đâu là những nhà cung cấp điện toán đám mây (Cloud) hàng đầu ở Việt Nam? Hãy cùng Viettel IDC tìm hiểu qua bài viết dưới đây.