[Cẩm nang AI] Tương lai của AI - Đã đến lúc phải đầu tư vào Trí tuệ nhân tạo

Trước khi tìm hiểu sâu vào tương lai của AI, chúng ta cần phải tìm hiểu về quá khứ của nó. Chúng ta sẽ cùng trở về những năm 1950, khi một nhà toán học và tư duy học (logician) người Anh - Alan Turing, đã tạo ra một bài kiểm tra để kiểm tra khả năng suy nghĩ của một cỗ máy có tương tự khả năng suy nghĩ của một con người không.

Sau nhiều lần thất bại và có cả thành công, đến ngày nay, chúng ta đã đạt đến một giai đoạn mà cả công nghệ và dữ liệu đang phát triển mạnh mẽ.

“Dự đoán về tương lai không phải là ma thuật, đó là trí tuệ nhân tạo” - trích từ Dave Waters.

Chúng ta thậm chí không thể tưởng tượng được về một tương lai mà trong đó, các công nghệ AI không thể phục vụ chúng ta nữa. Tự bộ lọc thư rác, tính năng trả lời thông minh trong Gmail, cho đến các ngân hàng di động và Google Map… AI đã bao phủ rất nhiều lĩnh vực để khẳng định tầm quan trọng của nó.

Đây là sơ lược về quá khứ và vị thế hiện tại của trí tuệ nhân tạo AI. Và dưới đây, hãy cùng Viettel IDC tìm hiểu về tương lai của AI nhé!

Tương lai của trí tuệ nhân tạo AI

Chúng ta hãy xem xét qua một số công nghệ có thể là tương lai của AI:

1. Học tăng cường (Reinforcement Learning)

Nói một cách dễ hiểu, học tăng cường là một thuật toán hoặc chương trình có sử dụng một hệ thống khen thưởng và trừng phạt để huấn luyện các thuật toán. Một ví dụ đơn giản về điều này có thể được kể đến là: Giả sử bạn muốn dạy con chó của mình ngồi, bạn sẽ bảo con chó ngồi và lúc đầu, con chó sẽ thực hiện một hành động ngẫu nhiên.

Nếu hành động của con chó không như chúng ta muốn thì chúng ta có những sự trừng phạt tiêu cực để con chó sẽ ít làm hành động đó hơn. Khi nhận được hành động mong muốn, chúng ta sẽ khen thưởng tích cực bằng cách cho chó ăn bánh quy. Bằng cách này, con chó có thể được học hỏi mọi thứ và sau đó có thể đưa ra các hành động nhất định theo ý muốn của chúng ta.

Con người và hầu hết các loài động vật học hỏi từ những kinh nghiệm trong quá khứ. Học tăng cường xảy ra khi các bộ máy sử dụng dữ liệu trước đó để phát triển và học hỏi. Các robot của Boston Dynamics, Hoa Kỳ, đã học được cách lộn ngược và nhảy múa, chỉ với việc sử dụng trạng thái học tăng cường.

Hiện nay, Alexa của Amazon đang tìm hiểu và phát triển quy trình trò chuyện bằng cách mô phỏng các tương tác với người dùng.

2. Thay đổi mạnh mẽ trong lĩnh vực việc làm

Giờ đây, nhiều công ty đang sử dụng cánh tay robot (như SCARA) trong các khía cạnh, lĩnh vực của sản xuất (như hoạt động dây chuyền lắp ráp,...), nhân viên có thể tập trung nhiều hơn vào các khía cạnh quan trọng trong công việc của họ. Adidas cũng đang có kế hoạch bắt đầu các hoạt động đẩy nhanh chuỗi cung ứng của họ (Speedfactory) ở châu Âu.

Speedfactory được hiểu là một nhà máy sản xuất chỉ sử dụng robot. Việc này nhằm mục đích giảm sai sót trong quá trình sản xuất và rút ngắn thời gian vận chuyển.

Tuy nhiên, việc sử dụng ngày càng nhiều robot và AI trong tất cả các lĩnh vực có thể đồng nghĩa với việc các công ty sẽ bắt đầu sa thải nhân viên. Một nghiên cứu gần đây cho thấy robot sẽ đảm nhận hơn 20 triệu việc làm vào năm 2030, do đó, chúng có thể tạo ra tình trạng thất nghiệp hàng loạt.

Một lợi thế của điều này là robot có thể đảm nhận các công việc gây nguy hiểm đến tính mạng con người, chẳng hạn như hàn. Quá trình hàn sẽ phát ra các chất độc hại và tiếng ồn cực lớn, có hại cho sức khỏe của người làm công việc đó.

Các công ty như Faulhaber MICROMO tại Mỹ thậm chí đã bắt tay vào nghiên cứu robot có thể phân tán bom.

3. Vận tải tự động

Xe tự lái - tương lai của AI

Điều này đồng nghĩa rằng vào một ngày nào đó, chúng ta sẽ ngồi ở hàng ghế sau xe hơi của mình và chiếc xe sẽ tự lái đến những nơi (theo hướng dẫn của chúng ta). Điều này nghe có vẻ thật đáng sợ nhưng chúng lại rất thú vị. Đó chính là giao thông vận tải tự động. Nó có năm cấp độ, tùy thuộc vào trình độ tự chủ của chiếc xe:

    - Ở cấp 0: người lái xe có trách nhiệm thực hiện tất cả các công việc để điều khiển xe - từ nhấn phanh cho đến chuyển số để điều khiển xe di chuyển.

    - Cấp độ 1 (hỗ trợ người lái): Các hệ thống sẽ hỗ trợ người lái nhưng chúng không kiểm soát hoàn toàn. Một trong những tính năng có thể kể đến là tính năng hỗ trợ đỗ xe. Ở đây, tài xế chỉ quan tâm đến tốc độ của ô tô, còn ô tô điều khiển đánh lái.

    -  Cấp độ 2: xe có thể lái một mình, nhưng người lái xe phải có mặt để đề phòng trường hợp hệ thống bị lỗi. AutoPilot của Tesla và ProPilot của Nissan đều cung cấp hệ thống tự lái, tự tăng tốc và phanh xe lại, nhưng người lái phải có khả năng can thiệp vào quá trình này nếu có hỏng hóc. Ở đây, người lái xe vẫn cần tỉnh táo và quan sát đường đi.

    -  Ở cấp độ 3, tài xế hoàn toàn có thể yên tâm để hệ thống lái xe. Tuy nhiên, tài xế phải có mặt để xử lý các trường hợp hỏng hóc đột xuất, không lường trước được. A8L của Audi có thể đảm nhận toàn bộ trách nhiệm lái xe trong điều kiện giao thông di chuyển chậm. Đây là chiếc xe đầu tiên tuyên bố về xe có quyền tự chủ cấp độ 3.

    - Cấp độ 4 (tự lái hoàn toàn): Chúng ta chỉ có thể kích hoạt chế độ này trong một số điều kiện nhất định, chẳng hạn như các thành phố và tiểu bang. Các hệ thống này có thể lái xe độc ​​lập, nhưng chúng vẫn cần có một người lái xe. Dự án Waymo của Google là một trong những chiếc xe như vậy, hiện đã hoạt động miễn phí tại Hoa Kỳ.

    - Cấp độ 5 là cấp độ cuối cùng của phương tiện giao thông tự hành, không cần sự tương tác của con người để điều động. Một ví dụ về những chiếc xe như vậy có thể là một chiếc taxi robot. Elon Musk - CEO của Tesla tuyên bố rằng họ sẽ sẵn sàng cho mức này vào năm 2020.

4. Máy móc sẽ trở nên thông minh như con người

Vincent C. Muller và Nick Bostrom đã thực hiện một cuộc khảo sát vào năm 2014 để tìm hiểu xem khi nào thì các chuyên gia AI nghĩ rằng AI sẽ thông minh như con người (trí tuệ nhân tạo tổng quát - Artificial General Intelligence xuất hiện). Điều đáng ngạc nhiên là họ phát hiện ra rằng có 50% khả năng chúng ta sẽ có các loại máy móc AI thông minh ngang bằng con người vào năm 2040.

Tác giả James Barrat, trong cuốn sách Phát minh cuối cùng của chúng ta (Our Final Invention), đã viết, “Trong vòng ba mươi năm, chúng ta sẽ có phương tiện công nghệ để tạo ra trí thông minh siêu phàm. Không lâu sau, kỷ nguyên loài người sẽ kết thúc ”. Cuốn sách cũng nói rằng AI sẽ tự ứng biến và phát triển trong những năm tới để trở thành siêu trí tuệ nhân tạo.

Ông so sánh AI với sự phân hạch hạt nhân, chúng có đồng thời cả tính hủy diệt lẫn hy vọng. (Phân hạch hạt nhân là quá trình khoa học tách hạt nhân của một nguyên tử thành hai hoặc nhiều phần)

Ông cũng tin rằng nếu con người không thể cư xử theo một cách đúng đắn và nhất quán khi có sự hiện diện của AI, chúng ta có thể phải sống chung với bất cứ điều gì mà nó mang đến.

Ngoài ra, bạn có biết không? Great Filter, trong bối cảnh của Nghịch lý Fermi (Fermi Paradox) đã giải thích về lý do tại sao người ngoài trái đất, hoặc người ngoài hành tinh, vẫn chưa đến được trái đất, đó là vì chính các sự văn minh của họ đã kết liễu họ, trước khi họ có thể liên lạc với chúng ta.

Có khả năng rằng trước khi người ngoài hành tinh có thể chế tạo tàu vũ trụ để di chuyển giữa các hệ hành tinh, họ đã phát minh ra AI - nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ của họ.

5. Mạng đối nghịch tạo sinh (Generative Adversarial Networks - GAN)

GAN là viết tắt của Generative Adversarial Networks. Các nhà khoa học và nhà nghiên cứu coi GAN như một phần mở rộng của quá trình học tăng cường (Reinforcement Learning - đã trình bày ở đầu bài viết)

Mạng đối  nghịch tạo sinh là mạng mà trong đó, hai mạng thần kinh cạnh tranh với nhau và chúng có khả năng nắm bắt, phân tích cũng như sao chép các xu hướng, biến thể trong tập dữ liệu.

Một ví dụ về GAN có thể kể đến là bitmojis. Bitmoji về cơ bản là một hình đại diện hoạt hình được cá nhân hóa, bạn có thể dùng chúng để tạo ra hình đại diện hoạt hình giống bản thân mình. Ở đây, ứng dụng bitmoji sẽ chuyển một hình ảnh thành phim hoạt hình, nhưng vẫn có các thuộc tính tương tự như hình ảnh.

Người dùng có thể chọn chỉ cần gửi ảnh khuôn mặt của họ vào ứng dụng và đợi ứng dụng “dịch” nó thành các biểu tượng cảm xúc, hoặc người dùng có thể chọn mắt, mũi, môi,... sao cho giống nhất với các đặc điểm trên khuôn mặt của họ từ một tập hợp các tùy chọn nhất định.

Kỹ thuật này sẽ rất hữu ích trong việc xác định tội phạm, trong đó nhân chứng hoặc cảnh sát có thể tạo hình đại diện của tội phạm bằng cách chọn hình dáng ngũ quan từ một số tùy chọn có sẵn.

Điều này sẽ dễ dàng hơn rất nhiều so với các bản phác thảo thông thường, vì việc vẽ một hình ảnh lại trên cơ sở mô tả bằng miệng có thể sẽ không hoàn toàn chính xác.

Kỹ thuật này cũng cho phép chuyển ngược lại - chuyển từ hình ảnh hoạt hình thành ảnh thật, trông gần giống như khuôn mặt thật của người dùng.

6. AI là cấp độ tiếp theo trong khoa học

Nhà văn nổi tiếng William Gibson trích dẫn rằng: “Tương lai là ở đây. Chỉ là nó chưa được phân phối đồng đều”. Gần đây, robot Eve (một chú robot được phát triển bởi các nhà khoa học của Đại học Manchester, Aberystwyth và Cambridge vào năm 2018) đã phát hiện ra rằng một thành phần trong kem đánh răng sẽ rất hữu ích trong việc chữa bệnh sốt rét.

Điều này thực sự chứng minh rằng việc sử dụng AI không chỉ thúc đẩy sự phát triển trong khoa học mà còn có vai trò to lớn hơn nhiều vì những điều tốt đẹp mà nó mang lại cho con người, cho xã hội.

7. Chăm sóc người cao tuổi

Cùng với quá trình phát triển theo cấp số nhân của AI, một lợi ích khác mà xã hội có thể thu được từ nó là một số loại “người” phục vụ cho người cao tuổi. Các nhà khoa học đang nghiên cứu và phát triển các chú robot có thể chăm sóc y tế cho người cao tuổi.

Khi robot được phát triển tới trình độ cao hơn cả con người, sẽ có ngày chúng ta thấy robot nhắc bố mẹ / ông bà của chúng ta uống thuốc hoặc hỗ trợ họ thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến chức năng vận động.

8. AI sẽ là sự hỗ trợ tuyệt vời trong quân sự

Ngành công nghiệp quân sự đã và đang sử dụng trí tuệ nhân tạo cho nhiều mục đích khác nhau. Tính tự chủ của AI khiến chúng phù hợp với các tình huống nguy hiểm mà việc cử người đi có thể không khả thi.

Sự phát triển của các hệ thống vũ khí tự động đang là trọng tâm nghiên cứu quân sự ở nhiều quốc gia phát triển như Mỹ, Nga, Trung Quốc, Anh và Pháp. Dưới đây là một số ứng dụng quân sự của trí tuệ nhân tạo:

I. Giám sát chiến trường

AI sẽ hỗ trợ việc nhận thông tin cập nhật về các khu vực thù địch nhưng lại cực kỳ quan trọng. Việc cập nhật thông tin trực tiếp thường không thể thực hiện được do tính nguy hiểm cao. Các máy bay không người lái vận hành bằng AI đã được các quốc gia phát triển như Mỹ và Nga sử dụng cho mục đích này.

AI trong quân sự

Các máy bay không người lái này có thể khảo sát các vùng nóng và các khu vực thù địch. Chúng sẽ cung cấp cảnh báo ngay lập tức khi nhận thấy sự bất thường. Trong một số trường hợp nhất định, những máy bay không người lái này cũng được sử dụng để tấn công phủ đầu.

II. Phát hiện xâm nhập

An ninh mạng là một trong những ứng dụng hứa hẹn nhất của hệ thống máy tính thông minh. AI có thể giám sát trạng thái của mạng và tất cả các giao dịch dữ liệu cả ngày lẫn đêm, 24/24.

Điều này khiến cho AI trở thành lựa chọn phù hợp (và cũng là lựa chọn duy nhất) để phát hiện và ngăn chặn sự xâm nhập vào các hệ thống mạng có thông tin nhạy cảm. Các thông tin và giao thức có tính quan trọng cao như mã truy cập hạt nhân có thể được bảo vệ với sự trợ giúp của hệ thống AI, chỉ cần bạn đưa ra quy định đúng cho nó.

9. AI có thể là bộ mặt mới cho ngành điện ảnh

Trí tuệ nhân tạo là một chủ đề mà các bộ phim khoa học viễn tưởng vừa yêu vừa ghét. Có rất nhiều bộ phim có ý tưởng về trí tuệ nhân tạo AI tốt, hữu ích cho con người, cũng như có những bộ phim về ác nhân đến từ ngành công nghệ AI.

Trí tuệ nhân tạo đã được xuất hiện trong phim chỉ khoảng một trăm năm trở lại đây. Lần đầu tiên chúng ta nhìn thấy AI dưới dạng một nhân vật điện ảnh là trong bộ phim Metropolis của Đức vào năm 1927.

Kể từ đó, đã có rất nhiều nhân vật AI khác được ra đời trong những bộ phim. Các nhân vật này đã khắc họa những lo lắng của con người về AI như HAL: 9000 từ 2001: A Space Odyssey (1968), Skynet trong loạt series của phim Terminator hay Ultron trong Avengers: Age of Ultron (2015).

Mặt khác, đã có những nhân vật AI được mọi người yêu thích vì có cách cư xử, tính cách cũng như có bản chất tốt bụng như R2-D2 và C-3PO trong loạt phim Chiến tranh giữa các vì sao và WALL-E trong phim WALL - E (2008).

Dưới đây là một số bộ phim đã thay đổi cách mọi người nghĩ về AI:

2001: A Space Odyssey - Khác với các nhân vật AI của các bộ phim khác ở những đặc điểm lừa dối con người, nhân vật chính trong bộ phim này lại đầy kiêu hãnh và ngạo mạn. Lý do nó quyết định giết các phi hành gia đi cùng anh ta trong cuộc hành trình là do anh ta phủ nhận thất bại tuyệt đối.

Bộ phim đã cho thấy cách một hệ thống AI được tạo ra để phục vụ mục đích nhất định và không thể chấp nhận việc thất bại bằng bất cứ giá nào.

Ghost in a Shell - Bóng ma trong vỏ sò là một bộ phim hoạt hình ra mắt từ năm 1995. Các nhân vật trong phim đã nhảy múa cùng nhau, cả người và máy. Bộ phim đã thay đổi cách mọi người nhìn nhận về AI và sức mạnh tổng hợp có thể có của chúng so với con người.

I, Robot - Bộ phim này được phát hành vào năm 2005. “I, Robot” đã cho thấy cách hàng tỷ người máy do AI vận hành, chúng hoạt động như những người phục vụ. AI trong phim được xây dựng dựa trên 'ba nguyên tắc của AI' để ngăn chúng gây tổn hại cho con người, nhưng kết cục của phim vẫn không diễn ra tốt đẹp như vậy.

Tóm lược

Những điểm trên đã dần vén màn bức tranh về những gì AI thực sự có thể xuất hiện trong tương lai. Tuy chưa có điều gì là chắc chắn, nhưng ta có thể nói rằng AI là một thú vui đầy nguy hiểm. Ngoài ra, có một điều chắc chắn nữa là nó sẽ có mặt ở khắp mọi nơi, và sẽ mang lại nhiều hữu ích cho con người như ngành công nghiệp về điện.

Tuy nhiên, việc khai thác AI có thể có nhiều mặt trái. Dù sao đi nữa, chúng ta không thể đoán trước được tương lai. Vì vậy, hãy thư giãn và chờ đợi nó đến.
 

>> Xem tiếp: Bài 9: Trí tuệ nhân tạo AI có nguy hiểm không?

>> Xem lại: Bài 7: Nghề nghiệp về Trí tuệ nhân tạo AI - Chìa khoá đi đến thành công
 

Để tìm hiểu thêm về giải pháp Giám sát & Ứng dụng AI, vui lòng liên hệ đến Viettel IDC:

- Hotline: 1800.8088 (miễn phí cước gọi)

- Fanpage: https://www.facebook.com/viettelidc

- Website: https://viettelidc.com.vn

Viettel IDC – Nhà cung cấp dẫn đầu về giải pháp Trung tâm dữ liệu và Điện toán đám mây tại Việt Nam